Panowanie nad sobą — niezbędnym czynnikiem postępu „Dodajcie do wiary waszej (...) panowanie nad sobą.” — 2 Piotra 1:5, 6, NW. 1, 2. (a) Jakiej zaprawie poddawani byli sportowcy greccy w starożytności? (b) Jaka cecha jest szczególnie potrzebna zarówno sportowcom, jak i chrześcijanom? Jak to wyraził apostoł Paweł? „CZY chciałbyś zdobyć nagrodę na igrzyskach olimpijskich? — Weź pod uwagę, że musisz się przygotować, a oto konsekwencje: musisz przestrzegać ściśle uregulowanego trybu życia; spożywać pokarmy, których nie lubisz; powstrzymywać się od wszelkich przysmaków; musisz ćwiczyć w ustalonym czasie, niezależnie od tego, czy jest ciepło, czy zimno; nie możesz pić nic orzeźwiającego; nie wolno ci pić wina, jak dawniej; jednym słowem, musisz poddać się wskazówkom pięściarza, podobnie jak zarządzeniom lekarza, aby następnie wejść w szranki. Tutaj możesz złamać rękę, zwichnąć stopę, możesz być zmuszony do połykania całej masy kurzu, dostać cięgi i w końcu być pokonany.” — Taki był los sportowców w czasach starożytnych według opisu greckiego filozofa Epikteta. Nie mieli łatwego życia. Tacy sportowcy, jak na przykład biegacze, dokładali wszelkich starań, aby zdobyć sławę i przemijającej świeżości wieniec. Na igrzyskach olimpijskich wieniec ten uwity bywał z gałązek dzikiej oliwki; na igrzyskach pytyjskich z laurów, zaś na igrzyskach istmijskich, które odbywały się w pobliżu Koryntu, nagrodą był wieniec sosnowy. Tryb życia sportowca poddany był licznym rygorom, a wśród innych cech z pewnością musiał się on też odznaczać wewnętrznym zdyscyplinowaniem. Wszystkiego tego podejmował się w usiłowaniu, być może daremnym, aby sobie zapewnić chwałę i wieniec, jakże szybko ulegający zniszczeniu! 2 Apostoł Paweł w swoim pierwszym liście kanonicznym do zboru korynckiego posłużył się starożytnymi igrzyskami dla unaocznienia chrześcijanom potrzeby panowania nad sobą. Naśladowców Chrystusa porównał z zawodnikami uczestniczącymi w biegu i oświadczył: „Czyż nie wiecie, że gdy zawodnicy biegną na stadionie, wszyscy wprawdzie biegną, lecz jeden tylko otrzymuje nagrodę? Przeto tak biegnijcie, abyście ją otrzymali. Każdy, który staje do zapasów, wszystkiego sobie odmawia [panuje nad sobą we wszystkim, NW].” Sam Paweł oczywiście przejawiał opanowanie, gdyż następnie dodał, że tamci czynią to, „aby zdobyć przemijającą nagrodę [koronę, BG, wieniec, NP], my zaś nieprzemijającą. Ja przeto biegnę nie tak, jakby na oślep; walczę nie tak, jakby zadając ciosy w próżnię, lecz poskramiam moje ciało i biorę je w niewolę, abym innym głosząc naukę, sam przypadkiem nie został uznany za niezdatnego.” (1 Kor. 9:24-27, BT) Chrześcijanie rzeczywiście przypominają zawodników uczestniczących w wyścigu, a taki biegacz musi trzymać siebie w karności. Musi znać umiar w przyzwyczajeniach i nie może kapryśnie ćwiczyć tylko wtedy, gdy to jemu osobiście odpowiada. Panowanie nad sobą jest u niego niezbędnym warunkiem sukcesu. 3. Dlaczego w związku z panowaniem nad sobą chrześcijanie mogą spoglądać ku niebu? 3 Apostoł Paweł i podobnie wierni Koryntianie, do których pisał — tak mężczyźni, jak i niewiasty — uczestniczyli w biegu o wiele ważniejszym niż jakiekolwiek zawody sportowe. W ich wypadku sukces nie oznaczał zdobycia wieńca podlegającego zwiędnięciu, lecz „korony żywota”, o której później pisał apostoł Jan słowami zanotowanymi w księdze Objawienia 2:10. Dla osiągnięcia tej wspaniałej nagrody chrześcijanie tamci musieli dawać dowody opanowania. W tym celu mogli śmiało spoglądać ku niebu. Dlaczego? Ponieważ Jehowa Bóg, który udziela prawdziwym chrześcijanom swego świętego ducha, sam daje najlepszy przykład panowania nad sobą. Jehowa oznajmia przez proroka Izajasza: „Przejawiałem panowanie nad sobą.” (Izaj. 42:14, NW) Oczywiście w słusznym czasie Bóg potrafi pokazać, że jest potężniejszy od swoich nieprzyjaciół, ale nigdy nie traci On swego doskonałego opanowania. (Izaj. 42:13) Zasadnicze właściwości Jehowy: miłość, moc, sprawiedliwość i mądrość, pozostają zawsze w całkowitej równowadze. (1 Jana 4:8, 16; Ps. 62:12; 5 Mojż. 32:4; Ijoba 12:13) Ludzie, dysponując tylko ograniczonymi umysłami, nie zawsze umieją zrozumieć Boży sposób postępowania, lecz w istocie rzeczy Jehowa jest prawdziwym Wzorem panowania nad sobą. — Dan. 4:34, 35; Izaj. 55:8, 9. 4. Osoby przejawiające chrześcijańskie panowanie nad sobą przeciwstaw innym, które nad sobą nie panują. 4 Ale po cóż kłaść tak wielki nacisk na panowanie nad sobą? Otóż warto rozważyć, co następuje: Komu brak tej cechy, na tym nie można polegać; w trudnych chwilach może się zachować nieodpowiednio, postąpić niesolidnie. A słuchacze mają mało zaufania do rady pochodzącej od osoby, która łatwo wpada w krańcowość. Dlatego, chrześcijańscy kaznodzieje: „niech wszystkim stanie się znana wasza rozsądna postawa. Pan jest blisko.” Chrześcijanin, którego rozsądek znany jest w całym jego otoczeniu, który żyje „rozumnie i sprawiedliwie i pobożnie (...) na tym świecie”, będzie uważany za człowieka dojrzałego, niezawodnego, którego radzie, opartej na Słowie Bożym, można w całej pełni zaufać. (Filip. 4:5, NW; Tyt. 2:11, 12, BT) Takiemu człowiekowi, odznaczającemu się panowaniem nad sobą, spokojnie można powierzyć odpowiedzialność w zborze chrześcijańskim. Z drugiej strony brak dostatecznej dyscypliny wewnętrznej często potrafi daną osobę uwikłać w problemy i wywołać konieczność udzielenia jej napomnienia. Dlatego chrześcijanom wypada rozwijać i okazywać panowanie nad sobą. A jakie dalsze postępy mogą robić chrześcijanie, którzy już posiedli tę zaletę? POSTĘP MOŻLIWY DLA LUDZI PANUJĄCYCH NAD SOBĄ 5. Jakich ludzi miał Tytus powoływać? Jakimi cechami musieli się szczególnie odznaczać? 5 W pierwszym stuleciu naszej ery apostoł Paweł pozostawił na Krecie Tytusa, żeby „uporządkował to, co pozostało do zrobienia, i ustanowił po miastach starszych”. (Tyt. 1:5) Do służby w takim charakterze potrzebni byli ludzie umiejący nad sobą zapanować. Paweł napisał: „Nadzorca bowiem jako zawiadowca Boży musi być bez zarzutu, nie samowolny, nie skory do gniewu, nie awanturujący się po pijanemu, nie wszczynający bójek, nie chciwy nieuczciwego zysku, ale gościnny, miłujący dobro, trzeźwego umysłu, sprawiedliwy, lojalny, panujący nad sobą.” (Tyt. 1:7, 8, NW) Taki człowiek nie był krańcowy. Nie był samowolny. Nie znalazłbyś go zamieszanego w sąsiedzkie burdy pijackie. Nie był skory do bitki. Wewnętrzne jego zdyscyplinowanie przejawiało się również w tym, że nie był „chciwy nieuczciwego zysku”. Człowiek posiadający kwalifikacje nadzorcy, do którego współwyznawcy żywiliby szacunek i zaufanie, musiał natomiast ‚miłować dobro’. Musiał być gościnny oraz odznaczać się ‚trzeźwym umysłem’. W niemniejszym stopniu musiał przejawiać panowanie nad sobą. W ten sposób mógł uniknąć nierozważnej, a więc niechrześcijańskiej oceny wypadków i takichże posunięć. 6. Dlaczego wzrosła potrzeba opanowanych chrześcijańskich mężczyzn, i co powinni więc tacy chrześcijanie czynić? 6 Kreta była jednak tylko stosunkowo małą wyspą na Morzu Wielkim, czyli Śródziemnym. Natomiast dobra nowina ‚wydawała owoc i rosła’ „na całym świecie”. Nie będąc już ograniczona do samych Żydów, docierała do ludzi z narodów, czyli pogan, kiedyś odstręczonych od Boga. (Kol. 1:5, 6, 21-23) Kiedy chrześcijańscy ewangeliści rozciągali działalność misyjną na nowe tereny, wyłaniała się potrzeba większej liczby dojrzałych, dobrze panujących nad sobą mężczyzn, gdyż organizowane były nowe zbory. A ileż większa jest ta potrzeba dzisiaj! Dobrą nowinę o ustanowionym Królestwie Bożym obwieszcza się po całej ziemi. Stąd też potrzeba coraz więcej chrześcijańskich nadzorców i sług pomocniczych, którzy by posiadali ducha Bożego, wyrażającego się w zrównoważonym życiu chrześcijańskim i w panowaniu nad sobą. Potrzeba ta będzie nadal wzrastała w miarę rozszerzania się i rozwijania ziemskiej organizacji Jehowy. Niechaj więc chrześcijanie pilnie popracują nad uczynieniem postępów w panowaniu nad sobą oraz w przejawianiu innych owoców ducha Bożego. Dla dojrzałych, opanowanych chrześcijan, zwłaszcza mężczyzn, możliwy jest postęp; stoją przed nimi otworem nawet przywileje służenia w charakterze nadzorcy lub sługi pomocniczego w nowo zorganizowanych zborach. 7. Dlaczego panowanie nad sobą jest tak konieczne dla nadzorców i innych sług w zborze chrześcijańskim? 7 Nadzorcą chrześcijańskim na Krecie, jak również gdzie indziej, miał być człowiek „panujący nad sobą, a co się tyczy umiejętności nauczania — trzymający się mocno wiernego słowa”. Dlaczego? „Aby potrafił zarówno napominać na podstawie zdrowej nauki, jak i strofować tych, którzy się sprzeciwiają.” (Tyt. 1:8, 9, NW) Trzeba posiadać dokładną wiedzę w zakresie Słowa Bożego, aby móc udzielać napomnień i wszczepiać zdrowe nauki. Czasem chrześcijanie mają poważne kłopoty i trudno im uporać się bez niczyjej pomocy z tymi zmartwieniami. Zwracają się wtedy ze swoją sprawą do dojrzałego brata, na przykład do nadzorcy zboru. Jeżeli ktoś się na to zdecyduje, to bardzo ważne jest, aby otrzymał słuszną radę, wypływającą z Pisma świętego. Stąd potrzeba, aby nadzorcy i inni słudzy w zborze byli ludźmi opanowanymi. Nie mogą się kierować sentymentalizmem ani innym dezorientującym uczuciem, ponieważ słowa ich mogą mieć wpływ na uratowanie lub zaprzepaszczenie drogocennego życia. Skoro ktoś wzywa do udzielenia porady i pomocy tych, którzy dźwigają odpowiedzialność nadzorowania, powinni oni rozważyć biblijne prawa i zasady oraz przedłożyć je pytającemu, a ten musi następnie sam zadecydować. (Gal. 6:5) Jeżeli więc z rozpatrywaną sprawą wiąże się jakieś prawo czy też zasada biblijna, nadzorca musi na tę sprawę patrzeć z biblijnego punktu widzenia. Nawet w sytuacji krytycznej i pod naporem komplikujących okoliczności nadzorcy muszą zważać, by nie wypowiadać uwag, które by zdradzały brak panowania nad sobą. 8. Co należy uczynić przy podejmowaniu osobistej decyzji albo przy zawieraniu umowy? 8 Chrześcijanin nie zawsze uważa za konieczne, żeby omówić swoją sprawę z nadzorcą zboru. Często można takie problemy rozwiązać osobiście, zwracając się bezpośrednio do Pisma świętego, w połączeniu z modlitwą do Jehowy. Jeżeli jednak masz jakiś ważny problem, wymagający decyzji, pamiętaj o panowaniu nad sobą. Przeciwstaw się skłonności do postępowania popędliwego czy zarozumiałego. Bez względu na to, jak poważną decyzję byś miał powziąć albo w jak trudnych byś się znalazł okolicznościach, zachowaj panowanie nad sobą. Zanim coś uczynisz lub powiesz — pomyśl najpierw, gdyż „pułapką ludzi [jest] pochopne: ‚Dar Bogu’, — a po przysiędze dopiero namysł”. (Prz. 20:25, BT) Rozmyślaj i módl się, zanim wyciągniesz wnioski, bądź też zawrzesz poważną umowę. (Kazn. 5:2-5) Nie polegaj na własnym zrozumieniu. Przypomnij sobie wskazówki Jehowy zawarte w Jego Słowie i do nich się dostosuj. Pamiętaj: „Nauka Boża doskonała, orzeźwia duszę; świadectwo Boże wiarygodne, uczy mądrości prostodusznego.” — Ps. 19:8, Cylkow; Prz. 3:1-6. ZBOROWY KOMITET SĄDOWNICZY 9. Czego powinni się wystrzegać nadzorcy i członkowie zborowego komitetu sądowniczego, starając się zawrócić kogoś z błędnej drogi? 9 Rzecz oczywista, że w zborze chrześcijańskim wyłaniają się nieraz problemy bardzo różnorodnego typu. Dlatego nadzorca może niekiedy podjąć się przywołania do porządku człowieka, który w jakiś sposób zbłądził, chociaż ten bezpośrednio nie zwracał się o pomoc. Może się nawet okazać konieczne, by daną sprawę rozpatrzył zborowy komitet sądowniczy. Apostoł Paweł napisał Tytusowi, żeby zamianował mężczyzn umiejących „strofować tych, którzy się sprzeciwiają”. (Tyt. 1:9, NW) Takiej sprawy nie przeprowadzi człowiek niezdecydowany, niepewny siebie, ani też pozbawiony panowania nad sobą. Widać więc stąd, że ta cennej wartości zaleta jest niezbędna i dla nadzorcy, i dla całego zborowego komitetu sądowniczego. Paweł napisał do Galatów: „Bracia, a gdyby komu przydarzył się jaki upadek, wy, którzy pozostajecie pod działaniem Ducha, w duchu łagodności sprowadźcie takiego na właściwą drogę. Bacz jednak, abyś i ty nie uległ pokusie. Jeden drugiego brzemiona noście i tak wypełnijcie prawo Chrystusowe.” (Gal. 6:1, 2, BT) Przy rozpatrywaniu sprawy nie może być wydane orzeczenie podyktowane uczuciem czy zacietrzewieniem, nie może paść żadna nierozważna, nieprzemyślana uwaga. Kto pozostaje pod działaniem ducha, nie powinien poddawać się niedoskonałym, ludzkim skłonnością do nieopatrznych słów lub czynów. Uleganie im jedynie utrudnia udzielenie skutecznej pomocy duchowej. 10. (a) W jakim celu komitet zborowy potrzebuje opanowania? (b) Jakie kroki powinien przedsięwziąć komitet, gdy ktoś nie okazuje skruchy mimo poważnego wykroczenia? A gdy ją wykazuje? 10 Członkowie zborowego komitetu sądowniczego bez wątpienia muszą panować nad sobą, żeby działać w oparciu o zasady, a nie uczucia. Jeżeli oddany Bogu chrześcijanin zgrzeszył, to znaczy dopuścił się czegoś, co wymaga postępowania karnego, ale potem szczerze tego żałuje, to skruchę jego należy wziąć pod uwagę. Z drugiej strony przy podejmowaniu decyzji, które dotyczą pomyślności i czystości zboru chrześcijańskiego, nie wolno dopuścić, by sentymentalizm wyparł zasady Pisma świętego. Niekiedy całkowicie brak skruchy mimo poważnego wykroczenia i wtedy niezbędne jest wykluczenie winowajcy. Idąc za natchnioną radą apostoła Pawła, odpowiedzialni słudzy w dawnym zborze korynckim mieli dość odwagi, by się odciąć od człowieka, któremu udowodniono kazirodztwo; zaoszczędzili przez to zborowi szkody duchowej. Dopiero po okazaniu prawdziwej skruchy ze strony tego człowieka można ich było zachęcić do przebaczenia i okazania mu na nowo miłości. (1 Kor. 5; 2 Kor. 2:1-11) W dobie obecnej zborowy komitet sądowniczy musi przejawiać panowanie nad sobą, aby uniknąć zarówno szorstkości, kiedy sytuacja wymaga łagodności i miłości, jak też słabości lub niezdecydowania, gdy konieczna jest energia i stanowczość. PANOWANIE NAD SOBĄ WAŻNE DLA NIEWIAST I INNYCH 11. Czym jest żona chrześcijańska, która panuje nad sobą, i przed czym jest zabezpieczona? 11 Panowanie nad sobą jest z pewnością konieczne, przy rozwiązywaniu we właściwy sposób problemów osobistych i zborowych. Poza tym przejawianie tej drogocennej zalety może udostępnić chrześcijańskim mężczyznom większe przywileje służby. Ale panowanie nad sobą jest potrzebne wszystkim chrześcijanom, którym zależy na robieniu postępów. Niewiasty pragnące podobać się Bogu, jeśli posiadają tę zaletę, są prawdziwym skarbem dla zboru. Korzyści wynikające z opanowania u chrześcijanki dadzą się najpierw odczuć w domu. Stateczna żona chrześcijańska, będąc wewnętrznie zdyscyplinowana, jest budującym przykładem w słowie i czynie. Pasuje do niej określenie zastosowane do dobrej niewiasty, natomiast wcale nie przypomina niewiasty złej, o których napisano: „Żona stateczna koroną jest męża swego, ale która go do hańby przywodzi, jest jak zgniłość w kościach jego.” (Prz. 12:4) Chrześcijańska żona i matka, która się troszczy o swe obowiązki domowe i dzieci oraz pamięta o sprawach Królestwa Bożego, jest zabezpieczona przed dążnościami bezczynnych niewiast, nie znających panowania nad sobą. W przeciwieństwie do nich nie wtrąca się do cudzych spraw, nie plotkuje ani nie wpada w sidło nagannego trybu życia. Pilnie natomiast zajmuje się tym, co słuszne i właściwa, a przez to okazuje się błogosławieństwem dla męża, dzieci i dla całego otoczenia. — 1 Tym. 2:15; 5:11-15, NW. 12. Jak chrześcijanka, która przejawia opanowanie, może rozszerzyć swą działalność w służbie Bożej? 12 Chrześcijanka przejawiająca panowanie nad sobą może również rozszerzyć swą działalność kaznodziejską. Może otrzymać przywilej wspierania innych niewiast w dziele głoszenia pod przewodnictwem nadzorcy, w ramach zborowego programu szkolenia i pomocy osobistej. Jest jednak rzeczą jasną, że jeśli oddanej Bogu niewieście brak opanowania i jeśli ustawicznie wpada w krańcowość czy to z ubiorem, czy zachowaniem, to nie można jej użyć do pomagania innym niewiastom w służbie Bożej. (1 Tym. 2:9, 10; 1 Piotra 3:3, 4) A gdy kłóci się z innymi niewiastami w zborze, być może nawet o mało ważne sprawy, jakiż przykład daje wtedy? Na pewno nie dobry. Dlatego też chrześcijanka, jeśli jej zależy na postępach ku dojrzałości i na tym, żeby zasługiwać na przywilej udzielania pomocy w służbie ku chwale Jehowy, musi rozwijać u siebie i przejawiać w praktyce panowanie nad sobą. 13. Jak mogą pomagać innym starsi chrześcijanie, odznaczający się panowaniem nad sobą? 13 A co można powiedzieć o starszych osobach w zborze chrześcijańskim? Tym również potrzeba opanowania. Jeżeli potrafią panować nad sobą, mogą wiele pomóc innym. Wystarczy pomyśleć o latach doświadczeń w służbie Bożej, jakie ma za sobą starszy chrześcijanin i o wynikających stąd korzyściach. Rzecz zrozumiała, iż do niejednego z nich, wiernie służącego Jehowie od długich lat, często zwracają się z prośbą o radę czy pomoc młodsi, mniej doświadczeni chrześcijanie. Muszą oczywiście sami za siebie decydować, ale czasem starszy, oddany sługa Jehowy potrafi im pomóc, odwołując się do własnego doświadczenia i zwracając przy tym uwagę na zasady biblijne, co bywa dla pytających wielką korzyścią. 14. (a) Dlaczego towarzystwo starszych osób w Społeczeństwie Nowego Świata jest przyjemne? (b) Jak starsi chrześcijanie mogą się przyczyniać do popierania dzieła głoszenia, chociaż niektórzy z nich nie są już w stanie dokonać w służbie Jehowy tyle, co kiedyś? 14 Podeszły wiek z racji słabego zdrowia i zanikającej rześkości może jednak przysporzyć kłopotów. Dlatego właśnie starsi chrześcijanie powinni rozwijać panowanie nad sobą; wtedy wbrew swym niedomaganiem zachowają radość. Jakże często spotykamy starsze osoby w tym systemie rzeczy, które są zgryźliwe, grymaśne, wciąż niezadowolone! Obcowanie z nimi nie należy do przyjemności. Ale starsze osoby spośród świadków Jehowy w Społeczeństwie Nowego Świata rozwijają i przejawiają opanowanie, dzięki czemu miło jest z nimi rozmawiać oraz zabierać ich z sobą do służby kaznodziejskiej. Prawda, że niektórzy z nich dziś nie potrafią już dokonać tyle, co niegdyś czynili w służbie Jehowy. Ale panowanie nad sobą umożliwia im robienie postępów w zwiększaniu usposobienia duchowego; nawet milcząco, przez samą swoją stałość i przykładne zachowanie pobudzają młodszych do działalności chrześcijańskiej. Wiele opublikowanych na łamach Strażnicy autentycznych przeżyć starszych świadków Jehowy stało się prawdziwym źródłem zachęty i pokrzepienia. Starsi chrześcijanie rozlicznymi sposobami dają istotny wkład w rozwój dzieła głoszenia dobrej nowiny o Królestwie. — Prz. 16:31. 15. Jaki może być wynik, jeśli młodociani chrześcijanie okazują panowanie nad sobą? 15 A co z wami — młodzi chłopcy i dziewczęta? Otóż jeśli okażecie panowanie nad sobą, sprawicie tym wielką radość swoim rodzicom. Wielu dzieciom w obecnym niegodziwym systemie rzeczy brak opanowania, toteż postępują nierozsądnie, przysparzając rodzicom wiele kłopotów. Prawdę mówiąc, dzieci takie są po prostu głupiutkie. Kto z was chciałby być do nich podobny? Księga Przypowieści 17:25 orzeka: „Syn głupi żałością jest ojcu swemu, a gorzkością rodzicielce swojej.” Z drugiej strony, jeśli ty jako młodociany chrześcijanin rozwijasz panowanie nad sobą, najprawdopodobniej zyskasz uznanie Jehowy, twoich rodziców i innych ludzi. Twoje postępowanie ma wielkie znaczenie, ponieważ „już chłopca poznać po zachowaniu, czy prawe i czyste będą jego czyny”. (Prz. 20:11, BT) Skoro jesteś młodym chrześcijaninem, który umie nad sobą panować, z pewnością otrzymasz w domu jakieś przywileje, a także obowiązki. Nawet w miejscu zgromadzeń zborowych, w Sali Królestwa, możesz się okazać pomocnym przy sprzątaniu lub przy czymś innym, jeśli dasz dowód, że można ci spokojnie powierzyć takie czy inne zadanie, bo dobrze się z niego wywiążesz. Rozwijanie panowania nad sobą umożliwi ci również nabywanie coraz większych zdolności. Zatem młodzi chrześcijanie, pamiętajcie: panowanie nad sobą jest także dla was niezbędnym czynnikiem postępu chrześcijańskiego. PRZEJAWIAJ PANOWANIE NAD SOBĄ I RÓB DALSZE POSTĘPY 16. Dlaczego wszyscy chrześcijanie zyskują na rozwijaniu i przejawianiu panowania nad sobą? 16 Zatem jest rzeczą jasną, że wszyscy chrześcijanie mogą odnieść korzyść z tego, gdy rozwijają i przejawiają panowanie nad sobą. Wszyscy oddani słudzy Boży, odznaczając się tą zaletą, mogą usprawniać swoją działalność, poprawiać jakość swej służby dla Jehowy i w ogóle swój sposób wielbienia. Wiele okoliczności przemawia za tą chrześcijańską cechą, jaką jest panowanie nad sobą. Osoby dojrzałe przejawiają ten owoc świętego ducha Jehowy, postępując tak, aby się przyczyniać do jedności i postępu ziemskiej społeczności ludu Bożego. Nie stwarzają problemów, nie wywołują rozdźwięków w zborze chrześcijańskim. Ponadto, chociaż niedostatecznie panującym nad sobą nie można powierzyć większej odpowiedzialności, to jeśli ty wykazujesz ową zaletę, zapewne potrafiłbyś się uporać z taką odpowiedzialnością. Można ci zaufać, że gdyby wypadło tobie o czymś zadecydować, zachowasz zrównoważony pogląd. Dzięki temu możesz rozszerzyć zakres swej działalności kaznodziejskiej, zbierając pomnożone błogosławieństwa i radości. 17. Jaki istnieje dalszy powód do panowania nad sobą, oprócz tego, że jest to obecnie niezbędne dla chrześcijańskiego postępu? 17 Panowanie nad sobą jest jednak czynnikiem istotnym nie tylko dla chrześcijańskiego postępu w dobie obecnej. Ma ono nader ważne znaczenie nawet dla uzyskania życia w nowym, obiecanym przez Boga porządku rzeczy. Apostoł Paweł napisał: „Jeśli ktoś staje do zapasów, nie otrzymuje wieńca, jeżeli nie walczy prawidłowo.” (2 Tym. 2:5) Chcąc zdobyć uznanie Jehowy i życie wiecznotrwałe, musimy stosować się do Jego wymagań, przestrzegać Jego prawideł. Dlatego „złóżmy wszelki ciężar i grzech, który nas łatwo omotuje, i biegnijmy wytrwale wyznaczony nam bieg, patrząc pilnie na Głównego Pośrednika i Udoskonaliciela naszej wiary, Jezusa”. (Hebr. 12:1, 2, NW) Idźmy za jego przykładem. On pokazał, co znaczy panowanie nad sobą. Kto twierdzi, że naśladuje Chrystusa, a rozmyślnie lekceważy potrzebę panowania nad sobą, ten łatwo może przegrać bieg po nagrodę życia wiecznotrwałego. Nie może przecież więcej mieć nadziei na wygraną, niż mógł się spodziewać zwycięstwa sportowiec starożytny, który lekceważył karność i miał w pogardzie wewnętrzną dyscyplinę. Rzecz jasna, że jeden chrześcijanin nie może i nie powinien sądzić drugiego. (Rzym. 14:4) Bądź jednak pewny, że Jehowa „bez względu na osobę sądzi każdego według uczynków jego”. (1 Piotra 1:17) Jakże usilnie więc powinien pracować każdy chrześcijanin nad rozwijaniem i przejawianiem owoców ducha Jehowy, włącznie z panowaniem nad sobą! Tu chodzi o własne życie! 18. Co chrześcijanin może już obecnie ustalić? 18 Nawet już teraz chrześcijanin może ustalić, czy biegnie w wyścigu po życie w sposób uzasadniający nadzieję na uzyskanie tej nagrody. Będąc, jak się okazało, u schyłku swego ziemskiego życia, zniósłszy znacznie więcej trudów niż jakikolwiek ówczesny sportowiec, apostoł Paweł słusznie mógł napisać: „Bojowałem godny bój, przebiegłem bieg do końca, dochowałem wiary. Od tej pory jest mi zachowana korona sprawiedliwości, którą Pan, sędzia sprawiedliwy, da mi w nagrodę owego dnia, wszakże nie tylko mnie, ale i wszystkim, którzy umiłowali pojawienie się jego.” (2 Tym. 4:7, 8, NW) Apostoł był wtedy już przeświadczony, że przebiegł chrześcijański bieg wiernie i że otrzyma „koronę sprawiedliwości”; do tej pory tak Paweł, jak i drudzy zrodzeni z ducha chrześcijanie, którzy okazali się wierni aż do śmierci, rzeczywiście dostąpili już tej nagrody. Bez względu jednak na to, czy żywisz nadzieję niebiańską, czy ziemską, powinieneś przejawiać panowanie nad sobą i biec w ten sposób, by mieć ufną pewność, iż posiadasz uznanie Jehowy i zdobędziesz wiecznotrwałe życie, jeśli tylko nie przerwiesz swego obecnego biegu zbożnego panowania nad sobą. 19. Dlaczego istnieje słuszny powód, by ‚dodać do wiary (...) panowanie nad sobą’? 19 Zatem bądź zdecydowany w przejawianiu panowania nad sobą. Bądź wartością pozytywną w ziemskiej społeczności ludu Jehowy. Staraj się o to bez względu na okoliczność, czy jesteś osobą starszą, młodzieńcem, czy dzieckiem. Rzecz oczywista, że wyrobienie sobie i zachowanie wewnętrznej dyscypliny wymaga wysiłku, niekiedy wielkiego wysiłku. Ale jest to niezbędny czynnik twego chrześcijańskiego postępu. Ponadto może od tego zależeć twe życie. Tak więc istnieje naprawdę słuszny powód, aby: ‚dodać do swej wiary cnotę, do cnoty wiedzę, do wiedzy panowanie nad sobą’. — 2 Piotra 1:5, 6, NW.

Robert Pattinson dokonał niemożliwego. Rozsądził toczący się od lat spór, czy to Keaton, Bale czy Affleck jest najlepszym filmowym Batmanem. Dziś właściwa odpowiedź jest już tylko w maju 2019 roku ogłoszono, że Robert Pattinson zostanie nowym Batmanem, wściekłość, szok i niedowierzanie opanowały media społecznościowe. Wielu fanów Mściciela z Gotham nie potrafiło pogodzić się z faktem, że ich ukochanego superherosa ma zagrać gwiazdor Zmierzchu. Wynikało to przede wszystkim z nieznajomości dorobku aktora, który przez prawie dekadę robił wszystko, by zerwać z wizerunkiem lśniącego w słońcu wampira z romansu dla nastolatek. I robił to NAPRAWDĘ latach wyczekiwania przedłużającego się w związku z pandemią wreszcie, 4 marca 2022 roku, do kin trafił Batman w reżyserii Matta Reevesa, który pokazał zupełnie nowe oblicze kina superbohaterskiego. W tym surowym, ponurym i fenomenalnie zrealizowanym thrillerze, który przywodzi na myśl najlepsze filmy Davida Finchera, Pattinson odnalazł się jak ryba w wodzie. Doskonale przygotowany i absolutnie oddany swojej roli, stworzył postać człowieka zagubionego, owładniętego żądzą zemsty, przepełnionego bólem, żalem i wstrętem do samego siebie, którego przed rozsypaniem się na kawałki chroni tylko gruby czarny pancerz. Zakłada go co noc pod pretekstem obrony Gotham, lecz tak naprawdę desperacko szuka ujścia dla swojej tłumionej złości i tak nieoczywistą postać, która jest jednocześnie hołdem dla komiksowego pierwowzoru i niesamowicie współczesnym spojrzeniem na Mrocznego Rycerza, Robert Pattinson dokonał niemożliwego. Rozsądził toczący się od lat spór o to, czy to Keaton, Bale czy Affleck zasługują na tytuł najlepszego filmowego Batmana. Od 4 marca 2022 roku właściwa odpowiedź jest już tylko ma swojego BatmanaNa wstępie zaznaczę, że odkąd po raz pierwszy zobaczyłam film Batman – Początek, należałam do #TeamChristianBale, a moja miłość do jego interpretacji Mrocznego Rycerza rosła z każdym kolejnym filmem. Wybaczałam mu wszystkie niedociągnięcia w roli Batmana i podziwiałam ze wzruszeniem, jak wzrasta, upada i podnosi się jako Bruce Wayne. Do wszystkich fanów Batflecka, którzy przewracają w tym momencie oczami – nie będę przytaczała tutaj dziesiątek rankingów, plebiscytów kinomanów, opinii krytyków i wyników na Rotten Tomatoes na poparcie swojej tezy. Dopóki nie zakłamujecie rzeczywistości i nie obrażacie zdolnych twórców i aktorów – kochajcie sobie, kogo sam komunikat mogę zresztą zaadresować do moich braci i sióstr zakochanych w Mrocznym Rycerzu z trylogii Nolana. Wiem, że przez ostatnie kilkanaście lat byliśmy pewni, że nikt nie jest w stanie przebić tego, co zaprezentował Bale. Jednak gdy ktoś dokonuje tego właśnie na naszych oczach, to raczej powód do radości i wzruszeń, a nie do wyzywania go od najgorszych. Cieszmy się, że możemy być świadkami narodzin godnego następcy Christiana Bale’a. W końcu Robert Pattinson będzie tym Batmanem, na którym będą wychowywały się nasze dzieci. Ja jako dziewczynka, która wkraczała w świat superbohaterów w drugiej połowie lat 90., bardzo im tego który został nietoperzemRobert Pattinson to jeden z moich ulubionych aktorów, w związku z czym nigdy nie rozumiałam oburzenia, jakie wywołało obsadzenie go w roli Mściciela z Gotham City i naturalnie nie należałam do grona osób wyśmiewających angaż „Edwarda ze »Zmierzchu«” do roli Batmana. Od wielu lat wiedziałam, że jest to jeden z najwybitniejszych aktorów swojego pokolenia, co udowodnił swoimi niesamowicie zróżnicowanymi kreacjami. Czym innym jest jednak dowodzenie swojego talentu w niezależnych produkcjach, takich jak Good Time, Lighthouse czy Rover, a czym innym zmierzenie się z najbardziej ikonicznym superbohaterem w dziejach popkultury. Dlatego, choć wierzyłam w jego umiejętności aktorskie, mój niepokój przed premierą Batmana rósł wprost proporcjonalnie do ekscytacji. Był zarówno wynikiem obaw, czy Matt Reeves stanie na wysokości zadania, jak i niepewności co do tego, jak poradzi sobie szczęście nie zawiódł mnie żaden z nich. Batman to dzieło zrealizowane perfekcyjnie (o czym pisałam w naszej redakcyjnej recenzji), zaś odtwórca tytułowej roli… właśnie został legendą kina. To zabawne, że kiedy ogląda się Pattinsona w jego pierwszych rolach, szczególnie w Zmierzchu, można dostrzec, jak niewyobrażalnie zagrywa się w każdej ze scen. Sam aktor tłumaczy to swoim ówczesnym bardzo młodym wiekiem i chęcią stworzenia jak najbardziej artystycznej kreacji, co w owym czasie, jak widać, kojarzyło mu się z przybieraniem bardzo dziwnych wyrazów twarzy i wypowiadaniem wszystkich kwestii na przydechu. W Batmanie jest zupełnie odwrotnie. Niezależnie od tego, czy są to sceny Batmana, czy obnażonego ze swojej zbroi Bruce’a Wayne’a – aktorstwo Pattinsona jest oszczędne, surowe, a przy tym niezwykle Roberta PattinsonaW związku z faktem, że przez większość filmu twarz aktora jest ukryta pod maską, nie ma tu za dużego pola do aktorskich popisów. I w tym właśnie tkwi haczyk, bo uznanie tego za łatwe zadanie mogłoby zgubić mniej utalentowanego artystę. Nie licząc kilku krótkich sekwencji z udziałem Bruce’a Wayne’a, Pattinson gra w tym filmie wyłącznie oczami. Swoim spojrzeniem potrafi wyrazić zarówno przygniatający go ból, obezwładniającą go złość, jak i narastający pociąg do Seliny Kyle. Następujące po sobie sceny, w których obawia się, że Riddler odkrył jego tożsamość i za chwilę zostanie pozbawiony jedynej rzeczy, która trzyma go w ryzach, są najlepszym dowodem na to, jak perfekcyjnie udało mu się opanować sztukę wyrażania całej palety emocji ekstremalnie oszczędnymi się na milczących bohaterach ze spaghetti westernów Sergia Leone, gwiazdor Lighthouse nie wdaje się w zbędne pogawędki i rzadko rozjaśnia swoje oblicze uśmiechem (jeśli dobrze pamiętam, zdarza się to jeden raz na cały film). Krocząc powoli w swoich ciężkich butach i sfatygowanym kostiumie, stąpa po cienkiej linie między perfekcją a śmiesznością. Jeden fałszywy ruch, jedno zbyt wymowne spojrzenie i cały jego pieczołowicie zbudowany wizerunek mógłby wywołać niezamierzony komizm. Pattinson wychodzi jednak z tej próby obronną ręką, bodaj tylko raz tracąc równowagę, co przywodzi na myśl kreację Michelle Pfeiffer w Powrocie Batmana z 1992 roku (który, nawiasem mówiąc, jest ulubionym z batmańskich filmów Pattinsona). Nie chodzi tu oczywiście o stosowanie takich samych środków wyrazu, lecz o podobne balansowanie na granicy przesady. Zarówno Catwoman sprzed 30 lat, jak i współczesnemu Batmanowi udaje się tej granicy nie przekroczyć. Aktor trafia w punkt także w kwestii głosu, którym oprowadza nas po swoim świecie, jak na typowego detektywa z filmów noir ból istnieniaSukces Pattinsona tkwi między innymi w tym, że nie ogranicza się do powielania utartego schematu bezimiennego twardziela pokroju rewolwerowca z trylogii dolarowej. Nie jest Jasonem Stathamem z Jednego gniewnego człowieka czy Ryanem Goslingiem z Drive. Jego poza ma drugie dno, o którym nie pozwala nam zapomnieć ani aktor, ani powtarzający się utwór Something in the Way kolejnej legendarnej postaci stanowiącej tu źródło inspiracji. Na każdym kroku przypomina nam, że bohater, któremu się przyglądamy, mało ma jeszcze z superherosa, którego podziwialiśmy w filmach Tima Burtona czy Christophera Nolana. Bo choć Bruce Bale’a, któremu zdecydowanie najbliżej do kreacji młodszego kolegi, z każdą kolejną odsłoną trylogii stawał się coraz bardziej autodestrukcyjny, zawsze przyświecały mu idee większe niż on sam i ważniejsze niż jego osobiste życzenie śmierci. Tymczasem u bohatera najnowszego filmu nieszczególnie widać chęć poświęcania się dla Gotham (chyba że tylko po to, by skrócić swoje cierpienie). Przeważają osobiste pobudki. Przywdziewanie kostiumu samozwańczego stróża prawa jest nałogiem, bez którego nasz protagonista nie potrafi funkcjonować. Jak wspomniałam już wcześniej, zakłada go nie tylko po to, by ochronić się przed ciosami zbirów niszczących jego rodzinne miasto, lecz przede wszystkim dlatego, by schować się przed światem, w którym kompletnie nie radzi sobie bez pełna niepewności, wątpliwości i lęków, a przez to tak niesamowicie ludzka wersja Batmana pojawia się na ekranie po raz pierwszy. Z jednej strony oddając charakter postaci z komiksu Year One, a z drugiej wpisując się w dyskusję na temat męskości, jaka toczy się we współczesnym świecie. Nikt wcześniej nie skupił się tak bardzo na traumie, poszukiwaniu tożsamości i koszmarnej kondycji psychicznej Bruce’a Wayne’a, a już na pewno nie przeniósł ich tak dobitnie na postać Batmana. Michael Keaton był Bruce’em nieśmiałym i niepewnym siebie, Christian Bale udawał bon vivanta, by ukryć swoje cierpienie, a Ben Affleck sapał i krzywił się, by pokazać zmęczenie starzejącego się miliardera. Każdy z nich, przywdziewając strój Batmana, przeistaczał się jednak w nadczłowieka – odważnego, perfekcyjnie wyszkolonego i świetnie wyposażonego w rozmaite gadżety. Tymczasem Batman Pattinsona, w skórzanej masce i stroju pozbawionym efekciarskich bajerów, nie do końca radzi sobie nawet ze swoim sprzętem. Potyka się, popełnia błędy, wątpi w siebie i równie łatwo traci rezon co panowanie nad sobą. Pozory stwarzane przez panicza Wayne’a nie interesują go natomiast kompletnie. Nie ma siły wstawać rano z łóżka, więc tym bardziej żadna siła nie jest w stanie zmusić go do strojenia się i udawania, że czerpie z życia jakąkolwiek radość. I choć jest najmłodszy z wszystkich wymienionych Batmanów, jest o wiele bardziej niż jego poprzednicy rozczarowany i pozbawiony złudzeń, że Gotham może stać się lepszym miejscem. W finale dostrzega promyk nadziei. Znów jest to jednak nie tyle nadzieja na lepsze jutro, co na odnalezienie swojego miejsca w Reeves był zachwycony tym, jak niebezpieczny, pozbawiony hamulców, a jednocześnie bezbronny potrafi być Pattinson, kreując role w Good Time czy Lighthouse. Właśnie dlatego pisał scenariusz Batmana z myślą o tym konkretnym aktorze, nie mając pojęcia, czy w ogóle zgodzi się przyjąć tę rolę. Okazało się jednak, że Pattinson marzył o niej od dawna, dostrzegając w postaci Batmana znacznie więcej niż popkulturową ikonę. I pewnie właśnie dlatego spotkanie tych dwóch artystów przyniosło tak satysfakcjonujący efekt. Może nie wszyscy potrzebowali nowego Batmana, może nie każdy widz zasługuje na kontakt z tak wrażliwym i artystycznym ujęciem jego postaci… Niezaprzeczalny jest jednak fakt, że Batman AD 2022 to bohater jednocześnie wierny komiksom i ucieleśniający bolączki znane współczesnym widzom, który właśnie zapisuje się w historii jako jeden z najlepiej zagranych i najbardziej nieoczywistych superbohaterów w dziejach kina. Natalia HluzowMiłośniczka twórczości Tarantino, Nolana, Waititiego, kina superhero i serialu „The Office” (US!) wychowana na „Władcy pierścieni” i „Zabójczej broni”. Za synonimy filmowego arcydzieła uważa „Fight Club”, „Bękarty wojny” i „Incepcję”. Jej najnowszą miłością jest „Batman” Matta Reevesa. Na przekór stereotypom dotyczącym osób po szkołach filmowych, ponad wszystko kocha kino mainstreamowe i wszelkie toczące się w jego ramach gry intertekstualne. Nienawidzi wydumanych dialogów, papierowych postaci i kiedy twórcy wątpią w inteligencję inne artykuły >>>

Gdy chodzi o nałóg, problem nie dotyczy wyłącznie osoby uzależnionej, ale też jej bliskich, którym na niej zależy. Zwykle chodzi o partnera/kę, dzieci, rodziców. Bliscy ci nierzadko nieświadomie stają się swego rodzaju wspólnikami w nałogu, a problem odciska na nich ogromne piętno. Szczególnym przypadkiem jest natomiast współuzależnienie w związku dwóch jest trudny i złożony i już na wstępie należy podkreślić, że jeśli wiesz, że współuzależnienie dotyczy także ciebie, prawdopodobnie potrzebujesz pomocy tego wpisu natomiast dowiesz się, czym jest współuzależnienie emocjonalne, jakie są jego objawy i na jakie fazy się dzieli. Powiemy też sobie o tym, co można zrobić, by uwolnić się od się, że twój związek musi zmagać się w tej chwili z poważnym kryzysem, skoro czytasz ten artykuł. Dlatego na początek proponuję ci zrobienie krótkiego darmowego testu online, który pozwoli ci ocenić kondycję twojego związku. Być może dzięki niemu uda ci się zdiagnozować inne problemy, poza nałogiem partnera/ki. W jakiej kondycji jest Twój związek?Spis treściWspółuzależnienie emocjonalne: co to jest?Fazy współuzależnienia w związku1. Zaprzeczanie i usprawiedliwianie2. Mechanizmy przetrwania3. Poddanie sięWspółuzależnienie: objawy na rożnych etapachWspółuzależnienie w związku: jak się uwolnić?Współuzależnienie emocjonalne: co to jest?Wyjaśnijmy sobie przede wszystkim, czym jest współuzależnienie, ponieważ to pojęcie niekoniecznie jest takie już wiadomo, chodzi o kwestię nałogu. Kiedyś mówiło się głównie o uzależnieniu od alkoholu, ale problem dotyczy także innych uzależnień: od narkotyków, ale też hazardu czy seksu. Tak jak alkoholik uzależniony jest od alkoholu, tak bliska mu osoba może uzależnić się od alkoholika. Tak powstaje łańcuch jest natomiast to, że sam termin nie dotyczy np. dzieci. One bowiem pozostają w związku z osobą zmagającą się z nałogiem z powodu oczywistej zależności od niej i więzów rodzinnych. Współuzależnienie tyczy się natomiast osób dorosłych, które potencjalnie mogą zerwać relację z osobą dlatego używa się określania „współuzależnienie w związku” – ponieważ niemal zawsze chodzi o partnerów lub małżonków. Ci z kolei wypracowują sobie mechanizmy reakcji na problem, robiąc wszystko w dobrej wierze, jednak wcale nie pomagając osobie uzależnionej, a przy tym krzywdząc siebie, jak również zróbmy jeszcze małą dygresję: wprawdzie współuzależnienie dotyczy dorosłych, to częściej dotknie osoby o pewnym określonym rysie. To problem, który może dotyczyć dorosłych, którzy sami w dzieciństwie żyli w rodzinie dysfunkcyjnej i musieli „ratować” rodzica przed nałogiem. W dorosłym życiu powielają te same schematy. To samo może się tyczyć osób szczególnie empatycznych i o niskiej więcej, można zauważyć, że w ostatecznym rozrachunku osoba współuzależniona wspomaga uzależnienie partnera. Nie robi tego świadomie, dlatego tak ważna może okazać się interwencja terapeuty, który zdemaskuje szkodliwe schematy zachowań i błędy w rozumieniu własnej współuzależniona całkowicie podporządkowuje swoje życie i potrzeby osobie uzależnionej, mając na celu ochronę rodziny. Odbywa się to poprzez różne fazy i objawia w rozmaitych sytuacjach. Powiemy sobie o tym za współuzależnienia w związkuZobaczmy teraz, jakie są poszczególne fazy wchodzenia we współuzależnienie. Należy przy tym podkreślić, że etapów tych niektórzy rozróżniają więcej. My powiemy sobie na razie ogólnie o tych najważniejszych fazach, a następnie, przechodząc do objawów współuzależnienia, przeanalizujemy, co się dzieje w związku, gdzie jeden z partnerów ulega międzyczasie chcę też zachęcić cię do zerknięcia do zawartości e-booka „Pogotowie Dla Związku„. To poradnik dla par w kryzysie, który zawiera wiele praktycznych ćwiczeń i porad na konkretne problemy w związku. Jak zażegnać kryzys w związku oraz odbudować uczucie, zaufanie i namiętność między partnerami1. Zaprzeczanie i usprawiedliwianiePierwsza faza, jaką możemy wyróżnić, to zaprzeczanie problemowi, jakim jest nałóg partnera lub partnerki. Na tym etapie możemy próbować udawać, że nie dostrzegamy uzależnienia lub wmawiać sobie różne alternatywne scenariusze. Jednocześnie możemy usiłować racjonalizować to, co widzimy, oraz zakładać tymczasowość praktyce wygląda to tak, że początkowo ignoruje się to, że druga osoba zaczęła np. regularnie popijać. Mechanizm bezpieczeństwa każe nam poszerzać granice normy i nagle okazuje się, że picie co wieczór nie jest niczym wykraczającym poza tę chodzi o usprawiedliwianie i racjonalizację, to próbujemy sobie to jakoś tłumaczyć. Na przykład przyznajemy, że druga osoba częściej zagląda do kieliszka, ale stwierdzamy, że to wynik wyjątkowo stresującego czasu w pracy. Z tego wynika też przekonanie o tymczasowości problemu – to tylko takie trudny wpadająca we współuzależnienie będzie się też irytować, kiedy inni będą próbowali jej uświadamiać, że bagatelizuje problem. Tym bardziej jednak będzie rozwijać swoje wczesnej fazie może też szukać dodatkowych możliwych powodów nałogu i starać się interweniować. Te interwencje będą jednak nieskuteczne. W tej sytuacji osoba współuzależniona zaczyna rozumieć, że problem rozgrywa się wewnątrz jej rodziny (lub relacji). Będzie coraz bardziej zamykać się na sugestie z zewnątrz i zacznie wypracowywać mechanizmy Mechanizmy przetrwaniaW miarę rozwijania się zarówno uzależnienia, jak i współuzależnienia w relacji partnerskiej osoba współuzależniona coraz bardziej rezygnuje siebie. Opracowuje systemy zachowań, które dają jej złudne poczucie, że panuje nad do izolacji od dalszych członków rodziny i znajomych. Jest to sposób na ukrycie problemu, uniknięcie związanych z nim kompromitujących sytuacji oraz odpowiedzi na niewygodne pytania. Jednocześnie może pojawić się zjawisko parentyfikacji, czyli traktowania dziecka jak swojego partnera i proszenie go o pomoc w kontrolowaniu uzależnionego jest zresztą istotnym elementem. Osoba współuzależniona próbuje kontrolować i chronić osobę uzależnioną. Może np. przeszukiwać jej rzeczy, sprawdzać ją, zabierać używki itd. Jednocześnie bierze na siebie niemal całą odpowiedzialność, wyręcza w obowiązkach, nie opuszcza osoby uzależnionej na krok, przez co utrwala w niej nałóg. Okazuje się bowiem, że uzależniony/a partner/ka nie bierze za siebie odpowiedzialności, a wszyscy wokół uczą się współżyć z jego/jej współuzależniona potrafi też wpaść w pułapkę nadziei, że problem został rozwiązany lub złagodzony. Jeśli np. partner/ka przestaje na pewien czas pić lub nie jest zawsze pod wpływem używki, buduje się przekonanie, że gdyby nie nałóg, to byłaby wspaniała i zaradna osoba. A to kolejna iluzja, która podtrzymuje mechanizm uzależnienia i Poddanie sięO ile we wcześniejszej fazie mogą jeszcze pojawiać się zachowania mające na celu próbę zmiany sytuacji (np. próby szantażowania osoby uzależnionej odejściem ze związku), o tyle z czasem mechanizmy kontroli sytuacji jeszcze bardziej „wchodzą w krew”. Stają się tym samym sposobem na życie i stopniowo pogarszają stan osoby się różne symptomy typowe dla odczuwania długiego i silnego stresu. Jednocześnie osoba współuzależniona zaczyna się poddawać. Traci nadzieję na zmianę sytuacji, więc postanawia trwać w niej, powtarzając wypracowane już schematy. Izolacja postępuje, więc traci się właściwie całkowicie jakikolwiek inny punkt partner/ka nie próbuje się usamodzielnić i przyjmuje rolę dożywotniej opieki dla osoby uzależnionej. Całkowicie rezygnuje z własnych planów, zainteresowań, rozwoju osobistego. Od czasu do czasu przechodzi emocjonalne załamanie, ale to nie wpływa na zmianę sytuacji. Często narzeka na swój los, a jednocześnie zmaga się z silnym poczuciem winy i obniżoną się jednak ze swoją patologiczną relacją, co dodatkowo wzmaga upływający czas. W pewnym momencie taka osoba nie widzi już dla siebie alternatywy, ma wrażenie, że jest za późno na zmiany i że co gorsza te zmiany mogą wcale nie przynieść jej niczego dobrego. Odczuwa lęk przed nieznanym i okazuje się, że patologiczna sytuacja staje się jej strefą pozornego objawy na rożnych etapachObjawy współuzależnienia wstępnie sobie nakreśliliśmy. Zasadniczo możemy je podzielić na trzy kategorie. Pierwszą z nich są przejawy współuzależnienia w zachowaniu i prowadzeniu własnego życia. Drugą są objawy emocjonalne, psychiczne. Trzecią natomiast są objawy somatyczne, czyli te związane z samopoczuciem fizycznym, sygnałami wysyłanymi przez już o tym, że osoba współuzależniona całkowicie podporządkowuje swoje życie osobie uzależnionej. Rezygnuje tym samym z własnej ścieżki, a nierzadko też z kontaktów towarzyskich, niezależnych działań oraz własnych potrzeb. Np. pomimo zmęczenia może nie chcieć wyjechać sama nawet na krótki urlop, nie zaprasza do domu znajomych i próbuje zyskać większej niezależności może mieć problem z samym radzeniem sobie z osobą uzależnioną. Często jest z nią w konflikcie, nie umie bronić się przed przemocowym traktowaniem, a zdrowa więź między partnerami kompletnie przechodzimy do objawów emocjonalnych. Osoba współuzależniona ma zszargane nerwy i żyje w ciągłym stresie. Może mieć objawy depresji, łatwo traci nad sobą panowanie. Jednocześnie ma zdecydowanie zaniżoną samoocenę, problem z określeniem własnej tożsamości, wyrażeniem własnych chęci i potrzeb. Zmaga się z ciężarem odpowiedzialności i poczuciem winy za nałóg partnera/ objawy somatyczne to bóle głowy i mięśni, problemy z układem pokarmowym, problemy z zasypianiem, zmęczenie, dyskomfort ze strony serca i inne symptomy, które wskazują na chroniczny stres, napięcie i w związku: jak się uwolnić?Wyjście ze współuzależnienia to długi i trudny proces. Osoba, która zmaga się z tym problemem, musi nie tylko zrozumieć mechanizmy, które rządzą jej życiem, ale nauczyć się je zmieniać i jednocześnie poradzić sobie z poczuciem ostatnie bierze się z faktu, że przestając kontrolować i chronić osobę uzależnioną, mamy wrażenie, że przestaliśmy jej pomagać, wspierać ją i że skazujemy ją na zatracenie. Tymczasem mechanizmy przetrwania trzeba przekuć w innego rodzaju działania, które faktycznie mają szansę wyciągnąć partnera bądź partnerkę z od zebrania informacji na temat uzależnienia i współuzależnienia. Zapoznaj się ze schematami i objawami oraz zastanów się, które z nich obserwujesz u siebie. To niezbędna baza, by przejść do dalszych, trudniejszy się i zacznij mówić o problemie uzależnienia w twoim domu. Pozwól, że inni ci pomogą (nie zrzucaj tej odpowiedzialności na dziecko!). Koniecznie zgłoś się do specjalisty i poszukaj profesjonalnej pomocy dla osoby uzależnionej. To nie ty jesteś od szukania rozwiązań. Walki z nałogiem musi chcieć osoba uzależniona, a wspierać ją musi ktoś w końcu do pewnego stopnia pozbyć się poczucia odpowiedzialności i winy. To dorosła osoba, która musi sama zrozumieć, że nałóg niszczy jej życie, by chcieć go porzucić. Jest ci bliska, ale łagodząc skutki jej nałogu, pomagasz uzależnieniu, a nie tej koniec jeszcze raz zachęcam cię do zerknięcia do poradnika „Pogotowie Dla Związku„. Choć nie traktuje on bezpośrednio o problemie współuzależnienia, znajdziesz w nim wiele użytecznych porad i ćwiczeń, które odbudują więź i zaufanie i być może pozwolą ci przekonać bliską osobę do podjęcia leczenia. E-book znajdziesz tutaj.

Przejawiaj panowanie nad sobą, i to w obfitości „Przydajcie do waszej wiary (...) panowanie nad sobą” (2 PIOTRA 1:5, 6, NW). 1. W jakich niecodziennych okolicznościach chrześcijanin może niekiedy dawać świadectwo? JEZUS oświadczył: „Z mego powodu zawiodą was przed namiestników i królów, abyście złożyli świadectwo przed nimi” (Mateusza 10:18). O czym byś mówił, gdyby kazano ci się stawić u namiestnika, sędziego lub prezydenta? Prawdopodobnie najpierw chciałbyś się dowiedzieć, dlaczego cię wezwano, a więc jakie zarzuty na tobie ciążą. Duch Boży niewątpliwie pomógłby ci to uczynić (Łukasza 12:11, 12). Czy jednak zacząłbyś wtedy mówić o panowaniu nad sobą? Czy uważasz je za istotny element naszego chrześcijańskiego orędzia? 2, 3. (a) Jak doszło do tego, że Paweł mógł świadczyć przed Feliksem i Druzyllą? (b) Dlaczego w tamtej sytuacji poruszenie przez Pawła kwestii panowania nad sobą było stosowne? 2 Zapoznajmy się z pewnym autentycznym przeżyciem. Jeden ze świadków na rzecz Jehowy został aresztowany i stanął przed sądem. Kiedy dopuszczono go do głosu, chciał wyjaśnić, w co wierzy jako chrześcijanin i świadek Boży. Po przeanalizowaniu relacji z tego wydarzenia przekonasz się, że dał umiejętne świadectwo „o sprawiedliwości i panowaniu nad sobą, i o przyszłym sądzie”. Mowa tu o tym, co spotkało apostoła Pawła w Cezarei, gdzie poddano go wstępnemu przesłuchaniu. „A po kilku dniach przybył Feliks z żoną swoją Druzyllą, która była Żydówką. Kazał więc sprowadzić Pawła i przysłuchiwał się mu, co mówił o wierze w Jezusa Chrystusa” (Dzieje 24:24). Historia donosi, że Feliks „wśród wszelakiego okrucieństwa i rozpusty władzę królewską z duszą niewolnika wykonywał”. Chociaż wcześniej był już dwukrotnie żonaty, nakłonił Druzyllę, by rozwiodła się ze swym mężem (łamiąc prawo Boże) i została jego trzecią żoną. Niewykluczone, że to ona chciała się czegoś dowiedzieć o nowej religii, jaką był chrystianizm. 3 Paweł zaczął mówić „o sprawiedliwości i panowaniu nad sobą, i o przyszłym sądzie” (Dzieje 24:25, NW). Dzięki temu mógł wykazać, jaki kontrast zachodzi między Bożymi miernikami prawości a okrutnym i niesprawiedliwym postępowaniem Feliksa i Druzylli. Być może miał nadzieję, że w ten sposób skłoni Feliksa do sprawiedliwego rozpatrzenia swojej sprawy. Dlaczego jednak mówił o ‛panowaniu nad sobą i o przyszłym sądzie’? Ta niemoralnie prowadząca się para była ciekawa, z czym się wiąże „wiara w Jezusa Chrystusa”. Oboje musieli się więc dowiedzieć, iż naśladowanie go wymaga okazywania wstrzemięźliwości w myślach, mowie i postępowaniu, krótko mówiąc: panowania nad sobą. Wszyscy ludzie odpowiadają przed Bogiem za swe słowa, czyny i sposób myślenia. Dlatego wyrok Feliksa w sprawie Pawła był w gruncie rzeczy mniej ważny niż sąd Boży czekający namiestnika i jego żonę (Dzieje 17:30, 31; Rzymian 14:10-12). Nic więc dziwnego, że „Feliks zatrwożył się”, gdy usłyszał słowa apostoła. Bardzo ważne, ale niełatwe 4. Dlaczego panowanie nad sobą jest istotnym elementem prawdziwego chrystianizmu? 4 Apostoł Paweł uznał panowanie nad sobą za istotny element chrystianizmu. Tak samo zapatrywał się na nie jeden z bliskich towarzyszy Jezusa, apostoł Piotr. Pisząc do tych, którzy mieli się stać w niebiosach „uczestnikami boskiej natury”, zachęcał do przejawiania pewnych nieodzownych przymiotów, takich jak wiara, miłość oraz panowanie nad sobą. A zatem również do panowania nad sobą odnosiło się zapewnienie: „Skoro (...) te rzeczy u was będą występować, i to w obfitości, nie pozwolą wam na bezczynność ani bezowocność względem dokładnego poznania naszego Pana, Jezusa Chrystusa” (2 Piotra 1:1, 4-8, NW). 5. Dlaczego powinniśmy być szczególnie zainteresowani panowaniem nad sobą? 5 Dobrze jednak wiesz, że łatwiej jest mówić o konieczności panowania nad sobą, niż rzeczywiście okazywać je na co dzień. Dzieje się tak między innymi dlatego, iż przymiot ten spotyka się dziś stosunkowo rzadko. W Liście 2 do Tymoteusza 3:1-5 Paweł opisał, jaka postawa miała dominować w naszych czasach, to znaczy „w dniach ostatnich” (NW). Jedną z cech charakterystycznych tego okresu miało być pojawienie się wielu ludzi „bez panowania nad sobą”. Czyż nie widzimy wokół siebie, jak spełniają się te słowa? 6. Jakie przejawy braku opanowania są dziś widoczne? 6 Sporo osób uważa, że w zasadzie dobrze jest czasem „wyluzować się” lub „ulżyć sobie”. Ich pogląd znajduje poparcie w zachowaniu znanych idoli, którzy najwyraźniej wyzbywają się wszelkich hamulców i po prostu robią, co im się żywnie podoba. Oto przykład: Wielu zapalonych kibiców sportowych przywykło do dzikiego uzewnętrzniania emocji, a nawet wściekłości. Czy nie przypominasz sobie — choćby z prasy — relacji o brutalnych bójkach lub rozruchach, które wszczęto podczas imprez sportowych? Nie chcemy tu poświęcać zbyt wiele czasu na omawianie przejawów braku opanowania. Sam mógłbyś wymienić sporo dziedzin, w których powinniśmy uzewnętrzniać ten przymiot — jedzenie i picie, zachowanie wobec osób płci odmiennej czy też czas i pieniądze poświęcane na hobby. Niemniej zamiast pobieżnie omawiać każdą z nich, przeanalizujmy dokładnie pewną podstawową dziedzinę, w której musimy okazywać panowanie nad sobą. Panowanie nad sobą a nasze emocje 7. Jaki aspekt panowania nad sobą zasługuje na szczególną uwagę? 7 Wielu z nas udaje się rozsądnie kierować swym postępowaniem lub trzymać się w karbach. Nie kradniemy, stronimy od niemoralności i nie popełniamy morderstw; wiemy, co o takich występkach mówi prawo Boże. Jak skutecznie jednak potrafimy panować nad emocjami? Kto ma z tym kłopoty, często traci też panowanie nad swymi poczynaniami. Skupmy więc teraz uwagę na naszych emocjach. 8. Czego oczekuje od nas Jehowa, jeśli chodzi o nasze uczucia? 8 Jehowa Bóg nie oczekuje, że będziemy automatami, które nie mają ani nie okazują żadnych uczuć. Stojąc przy grobie Łazarza, Jezus „rozrzewnił się w duchu i wzruszył się”, a potem „zapłakał” (Jana 11:32-38). Całkiem innym uczuciom dał wyraz wtedy, gdy wyrzucał wekslarzy ze świątyni, doskonale panując przy tym nad swym postępowaniem (Mateusza 21:12, 13; Jana 2:14-17). Jego lojalni uczniowie również doznawali głębokich uczuć (Łukasza 10:17; 24:41; Jana 16:20-22; Dzieje 11:23; 12:12-14; 20:36-38; 3 Jana 4). Zdawali sobie jednak sprawę, że muszą nad nimi panować, aby nie doprowadziły ich do grzechu. Dość wyraźnie ukazuje to List do Efezjan 4:26: „Gniewajcie się, lecz nie grzeszcie; niech słońce nie zachodzi nad gniewem waszym”. 9. Dlaczego panowanie nad emocjami jest takie ważne? 9 Istnieje niebezpieczeństwo, że chrześcijanin mógłby stwarzać pozory panowania nad sobą, a w rzeczywistości tracić kontrolę nad emocjami. Zwróćmy uwagę, co się stało, gdy Bóg przyjął ofiarę Abla: „Smuciło to Kaina bardzo i chodził z ponurą twarzą. Jahwe zapytał Kaina: ‚Dlaczego jesteś smutny i dlaczego twarz twoja jest ponura? Przecież gdybyś postępował dobrze, miałbyś twarz pogodną; jeżeli zaś nie będziesz dobrze postępował, grzech waruje u wrót i łasi się do ciebie’” (Rodzaju [1 Mojżeszowa] 4:5-7, BT). Kain nie zapanował nad swymi emocjami, wskutek czego zamordował Abla. Brak kontroli nad uczuciami doprowadził do utraty panowania nad czynami. 10. Czego można się nauczyć z przykładu Hamana? 10 Rozważmy również przykład z czasów Mardocheusza i Estery. Wysoko postawiony urzędnik imieniem Haman uniósł się gniewem, ponieważ Mardocheusz nie chciał mu się kłaniać. Jakiś czas później Haman doszedł do błędnego wniosku, że czeka go specjalne wyróżnienie. „Haman wyszedł dnia tego w wesołym i pogodnym usposobieniu. Gdy jednak spostrzegł u bramy Królewskiej Mardocheusza, który ani nie powstał, ani się nie poruszył ze swego miejsca, rozgniewał się bardzo na niego. Opanował się jednak i wrócił do domu” (Estery 5:9, 10, Biblia poznańska). Haman bardzo łatwo upoił się radością. Ale równie szybko wpadł w złość na sam widok kogoś, do kogo czuł urazę. Skoro więc Biblia mówi, iż Haman „opanował się”, czy sądzisz, że był on wzorem panowania nad sobą? Z całą pewnością nie. Haman panował nad swym postępowaniem i uzewnętrznianiem uczuć, nie potrafił jednak pohamować zawistnego gniewu. Powodowany emocjami, uknuł plan morderstwa. 11. Jaki problem powstał w zborze w Filippi i co mogło go wywołać? 11 Również w dobie dzisiejszej brak panowania nad emocjami potrafi wyrządzić chrześcijanom niepowetowane szkody. „Ależ w zborze nic takiego nam nie grozi!” — pomyślisz sobie. A jednak. Pewnego razu dwie namaszczone duchem chrześcijanki z Filippi mocno się posprzeczały. Biblia nie mówi, o co im poszło, ale mogło być tak: Ewodia zaprosiła grupkę braci i sióstr na wspólny posiłek czy miłe przyjęcie. Syntycha nie otrzymała zaproszenia i poczuła się urażona. Być może przy innej okazji ona z kolei nie zaprosiła Ewodii. Potem jedna zaczęła doszukiwać się u drugiej błędów; z czasem prawie przestały ze sobą rozmawiać. Gdyby tak to przebiegało, czy wina leżała w braku zaproszenia na posiłek? Skądże znowu! Była to tylko iskra. Obie namaszczone duchem siostry nie zapanowały nad swymi emocjami i wtedy iskra ta przerodziła się w pożar. Nie zażegnane nieporozumienie urosło do takich rozmiarów, że stała się potrzebna interwencja apostoła (Filipian 4:2, 3). Twoje emocje a współbracia 12. Dlaczego Bóg udziela nam rady zanotowanej w Księdze Kaznodziei 7:9? 12 Trzeba przyznać, że niełatwo jest panować nad emocjami, gdy czujesz się zlekceważony czy dotknięty lub gdy masz wrażenie, iż ktoś jest do ciebie uprzedzony. Jehowa obserwuje stosunki międzyludzkie od zarania dziejów, więc dobrze o tym wie. Dlatego udziela nam rady: „Nie bądź w swym duchu porywczy do gniewu, bo gniew mieszka w piersi głupców” (Kaznodziei 7:9). Warto zauważyć, że Bóg przede wszystkim kładzie tu nacisk na uczucia, a nie na czyny (Przypowieści 14:17; 16:32; Jakuba 1:19). Zadaj więc sobie pytanie: Czy nie powinienem dokładać więcej starań, by panować nad emocjami? 13, 14. (a) Do czego najczęściej prowadzi w świecie brak panowania nad emocjami? (b) Co mogłoby skłonić chrześcijanina do żywienia urazy? 13 W świecie nieraz się zdarza, iż ludzie nie umiejący zapanować nad emocjami wszczynają gwałtowne, wręcz zajadłe spory z powodu rzeczywistej bądź urojonej krzywdy, wyrządzonej im samym albo komuś z rodziny. Kiedy emocje wymkną się spod kontroli, potrafią długo prowadzić swą krecią robotę (porównaj 1 Mojżeszową 34:1-7, 25-27; 49:5-7; 2 Samuela 2:17-23; 3:23-30; Przypowieści 26:24-26). Oczywiście chrześcijanie — niezależnie od narodowości czy kręgu kulturowego — powinni odrzucać takie przejawy wrogości i zawziętości jako niewłaściwe i złe (3 Mojżeszowa 19:17). Czy jesteś przekonany, że wystrzeganie się żywienia urazy wchodzi w zakres panowania nad emocjami? 14 Podobnie jak w wypadku Ewodii i Syntychy, tak i dzisiaj brak panowania nad emocjami nieraz prowadzi do problemów. Jakaś siostra mogła się poczuć zlekceważona, ponieważ nie zaproszono jej na przyjęcie weselne. A może pominięto przy tej okazji jej dziecko lub któregoś z krewnych? Kiedy indziej brat mógł nabyć od współchrześcijanina używany samochód, który wkrótce się zepsuł. Cokolwiek by to było, ktoś poczuł się dotknięty, utracił panowanie nad emocjami i zdenerwował się. A co potem? 15. (a) Jakie smutne następstwa pociąga za sobą żywienie przez chrześcijan urazy? (b) Jaka biblijna rada dotyczy skłonności do chowania urazy? 15 Jeżeli człowiek wytrącony z równowagi nie pracuje nad opanowaniem emocji i zachowaniem pokoju z bratem, może powziąć urazę. Zdarzało się, że Świadek Jehowy prosił o nieprzydzielanie go do określonej grupy zborowego studium książki, ponieważ należała do niej jakaś osoba lub rodzina, za którą „nie przepadał”. Jakież to smutne! Biblia oznajmia, że gdyby chrześcijanie pozywali się nawzajem do świeckich sądów, byłoby to dla nich porażką. Ale jeśli unikamy jakiegoś brata, ponieważ kiedyś sprawił przykrość nam samym lub komuś z rodziny, czy to również nie oznacza dla nas porażki? Czy nasze emocje nie zdradzają, że węzły krwi przedkładamy nad zachowanie pokoju z naszymi braćmi i siostrami? Czy mówimy, iż oddalibyśmy życie za siostrę, a tymczasem pod wpływem emocji trudno nam z nią teraz rozmawiać? (Porównaj Jana 15:13). Bóg wyraźnie oświadcza: „Nikomu złem za złe nie oddawajcie (...) Jeśli można, o ile to od was zależy, ze wszystkimi ludźmi pokój miejcie. Najmilsi! Nie mścijcie się sami, ale pozostawcie to gniewowi Bożemu” (Rzymian 12:17-19; 1 Koryntian 6:7, Współczesny przekład). 16. Jaki wspaniały przykład pod względem panowania nad emocjami dał Abraham? 16 Zamiast pielęgnować wrogie nastawienie, lepiej się pojednać lub usunąć przyczynę rozdźwięku, aby odzyskać panowanie nad emocjami. Przypomnij sobie, jak to było, gdy jeden kraj nie mógł wyżywić wielkich stad Abrahama i Lota, a ich najemni słudzy zaczęli się sprzeczać. Czy Abraham pozwolił, by emocje wzięły nad nim górę? Czy nie okazał raczej panowania nad sobą? To naprawdę godne uznania, iż znalazł pokojowe rozwiązanie tej sprzeczności interesów i zaproponował, by każdy udał się na oddzielny teren. Dał też Lotowi pierwszeństwo wyboru. Później udowodnił, że nie czuje do Lota żalu ani urazy, wyruszył bowiem walczyć o niego (1 Mojżeszowa 13:5-12; 14:13-16). 17. W czym zawiedli przy pewnej okazji Paweł i Barnaba, jak jednak zachowali się później? 17 Pewną naukę co do panowania nad sobą można również wyciągnąć z zatargu między Pawłem a Barnabą. Po latach współpracy posprzeczali się o to, czy wziąć ze sobą w podróż Marka. „Doszło do ostrego starcia, tak że się rozdzielili: Barnaba zabrał Marka i popłynął na Cypr” (Dzieje 15:39, BT). Fakt, iż ci dojrzali mężczyźni nie zapanowali wtedy nad emocjami, powinien być dla nas przestrogą. Skoro oni niedopisali pod tym względem, może się to przytrafić i nam. Paweł z Barnabą nie pozwolili jednak, by urosła między nimi trwała przepaść, ani nie próbowali odpłacić pięknym za nadobne. Sprawozdanie biblijne donosi, że obaj bracia odzyskali kontrolę nad swymi emocjami i później zgodnie współpracowali (Kolosan 4:10; 2 Tymoteusza 4:11). 18. Co może zrobić dojrzały chrześcijanin, jeśli czuje się dotknięty? 18 Nie powinno nas dziwić, gdy sługa Boży poczuje się czasem dotknięty lub nawet mocno urażony. Bywało tak zarówno w czasach przedchrześcijańskich, jak i za dni apostołów. A ponieważ wszyscy jesteśmy niedoskonali, zdarza się to także wśród nowożytnych chwalców Jehowy (Jakuba 3:2). Jezus zachęcał swych naśladowców, by niezwłocznie starali się rozwiązywać takie braterskie nieporozumienia (Mateusza 5:23-25). Ale zrobimy jeszcze lepiej, jeśli będziemy im zapobiegać przez doskonalenie panowania nad sobą. Jeżeli czujesz się zlekceważony lub urażony jakimś stosunkowo błahym słowem albo czynem brata bądź siostry, spróbuj zapanować nad emocjami i po prostu zapomnieć o całej sprawie. Czy naprawdę musisz doprowadzić do konfrontacji, jak gdybyś nie mógł się poczuć usatysfakcjonowany, dopóki tamta osoba nie przyzna się do błędu? Jak dalece panujesz nad swoimi emocjami? To jest możliwe! 19. Dlaczego zajęcie się kwestią kontrolowania emocji jest stosowne? 19 Omówiliśmy szerzej jeden aspekt panowania nad sobą — kontrolowanie emocji. Jest ono bardzo ważne, gdyż niedopisanie pod tym względem może prowadzić do utraty kontroli nad językiem, pociągiem płciowym, spożywaniem posiłków i nad wieloma innymi dziedzinami życia, w których musimy okazywać panowanie nad sobą (1 Koryntian 7:8, 9, BT; Jakuba 3:5-10). Bądź jednak dobrej myśli, bo przymiot ten można doskonalić. 20. Skąd możemy mieć pewność, że możliwe jest robienie postępów pod tym względem? 20 Jehowa jest gotów służyć nam pomocą. Skąd o tym wiemy? Otóż panowanie nad sobą jest jednym z owoców Jego ducha (Galacjan 5:22, 23, NW). Im usilniej więc zabiegamy o to, byśmy mogli otrzymać od Jehowy świętego ducha, oraz im bardziej staramy się wydawać jego owoce, tym łatwiej będzie nam przejawiać panowanie nad sobą. Nigdy nie zapomnijmy o zapewnieniu Jezusa: „Ojciec niebieski da Ducha Świętego tym, którzy go proszą” (Łukasza 11:13; 1 Jana 5:14, 15). 21. Co jesteś zdecydowany robić w przyszłości, jeśli chodzi o panowanie nad sobą i twoje emocje? 21 Nie myśl, że to będzie łatwe. Szczególnie trudne może się okazać dla osób wychowanych wśród ludzi dających bez skrępowania upust emocjom, a także dla tych, którzy odznaczają się bardziej porywczym temperamentem lub nigdy nie starali się panować nad sobą. Przejawianie tego przymiotu w obfitości bywa dla takiego chrześcijanina nie lada wyzwaniem, któremu można jednak sprostać (1 Koryntian 9:24-27, NW). W miarę zbliżania się końca teraźniejszego systemu rzeczy stale będzie przybywać stresów i kłopotów. Potrzeba panowania nad sobą nie będzie więc maleć, ale coraz bardziej wzrastać! Spróbuj przeanalizować, w jakim stopniu je okazujesz. Jeżeli dostrzeżesz dziedziny, w których musisz coś ulepszyć, pracuj nad tym (Psalm 139:23, 24). Proś Boga o większą miarę Jego ducha, a On cię wysłucha i udzieli pomocy, byś przejawiał panowanie nad sobą, i to w obfitości (2 Piotra 1:5-8, NW). Punkty do przemyślenia ◻ Dlaczego panowanie nad emocjami jest tak istotne? ◻ Czego się nauczyłeś z przykładów Hamana oraz Ewodii i Syntychy? ◻ O co będziesz szczerze zabiegać, nawet jeśli masz powód do obrazy? ◻ Jak panowanie nad sobą pomoże ci unikać żywienia urazy? [Ilustracja na stronie 18] Znalazłszy się przed Feliksem i Druzyllą, Paweł mówił o sprawiedliwości i panowaniu nad sobą

Zaburzenia opozycyjno-buntownicze ODD (ang. optional defiant disorder ) przejawiają dzieci, które dawniej określano po prostu mianem niegrzecznych, zbuntowanych czy opryskliwych. Wskazano na pewne kryteria, które mają wyróżniać dzieci z zaburzeniami od zwykłych buntowników. Wzór buntownika W celu zdiagnozowania zaburzeń opozycyjno-buntowniczych stworzono schemat powtarzalnych zachowań oparty na gniewliwych i drażliwych emocjach oraz kłótliwych, buntowniczych i mściwych zachowaniach. Amerykańskie Stowarzyszenie Psychiatryczne określiło 8 objawów ODD (np. często i łatwo traci panowanie nad sobą, często spiera się z dorosłymi itp.) Co prawda, takie zachowania zdarzają się u wszystkich dzieci, ale w przypadku opozycyjno-buntowniczych ich nasilenie jest większe i występują przez określony czas (6 miesięcy). Przy czym pojawienie się już 4 z 8 objawów wystarczy, żeby uznać dane dziecko za zagrożone ODD. Dodatkowo do wymienionych wyżej zachowań dołączają często inne problemy: brak koncentracji uwagi, trudności w uczeniu się, depresja czy zaburzenia lękowe, a z czasem mogą rozwijać się również zaburzenia zachowania CD (ang. conduct disorder). Od tych ostatnich ODD różnią się tym, że mają raczej charakter pasywny, werbalny. W CD pojawiają się już ataki fizyczne oraz czyny o charakterze przestępczym. Przyczyny i leczenie zaburzeń opozycyjno-buntowniczych Omawiane zaburzenie diagnozuje się przez wywiad, obserwacje, testy psychologiczne. Poszukuje się objawów fizycznych i psychicznych. Jednak przyczyny nie są do końca rozpoznane. Wskazuje się na różne czynniki. Nie zidentyfikowano jednego, konkretnego. Zwraca się uwagę na fakt, że niekiedy u takich dzieci niektóre obszary mózgu funkcjonują wadliwie. Innym razem wskazuje się na możliwość występowania chorób psychicznych w rodzinie (genetyka). Duży wpływ mają również czynniki środowiskowe – jak źle funkcjonująca rodzina i związana z tym niespójność oraz błędy w wychowaniu i dyscyplinowaniu dziecka. Dzieci z ODD wykazują pewne trudności w relacjach społecznych: nie potrafią mediować, nawiązać normalnej relacji, czy wadliwie interpretują neutralne zachowania kolegów czy koleżanek, jako agresywne. Leczenie obejmuje głównie terapie: indywidualne, umiejętności społecznych, poznawczo behawioralne, rodzinne – czasami uzupełniane podawaniem leków farmakologicznych. Plany terapeutyczne ukierunkowane są na kontrolę gniewu, ćwiczenie umiejętności rozwiązywania problemów czy samokontrolę. Wątpliwości (moja prywatna opinia) W pewnym wieku większość dzieci z reguły przejawia zachowania buntownicze, co jest uznawane nawet za normę i etap w ich rozwoju. Zaburzeniem jest, jak wynika z powyższego opisu, nasilenie i zwiększona częstotliwość określonych zachowań w stosunku do przyjętej normy. Rozumiem intencję polegającą na wyodrębnieniu grupy dzieci szczególnie trudnej i skoncentrowanie uwagi na nich. Dzieci te bowiem stwarzają różne problemy związane z funkcjonowaniem społecznym (np. zakłócają prowadzenie lekcji) i praktyczni Amerykanie zapragnęli coś zrobić z tym problemem (pamiętajmy, że stwierdzenie zaburzeń pociąga odpowiednie fundusze na leczenie choroby). Jednak można zadać pytanie: dlaczego o zdiagnozowaniu postaw opozycyjno-buntowniczych decyduje przynajmniej 4 a nie 6 lub 2 z wymienionych objawów? Dlaczego te objawy mają trwać 6 miesięcy a nie 5 lub 7? Widzimy, że diagnoza opiera się w dużym stopniu na pewnej umowie. Jeśli bowiem w przeciągu danego okresu nie wystąpi określona liczba zachowań (pojawi się ich mniej), wówczas nie stwierdzi się zaburzenia, a gdy więcej – wówczas zdiagnozuje się je. W sytuacjach granicznych będzie/jest to problematyczne. (Sami naukowcy zdają sobie z tego sprawę dyskutując na ten temat.) W przypadku ODD, ale także ADHD czy CD można też zadać pytanie: w jakim stopniu diagnozowane zaburzenie są wynikiem zaniedbań wychowawczych, a w jakim stopniu wynikają z przyczyn biologicznych (funkcjonowania mózgu, obciążeń genetycznych, specyfiki funkcjonowania układu nerwowego itp.)? W wielu przypadkach może pojawić się wątpliwość: czy to choroba czy po prostu brak kindersztuby w nieco większym nasileniu? Gdyby tylko na gruncie nauk medycznych (biologicznych) definiowano opisywaną chorobę, nie byłoby takich wątpliwości. (Na przykład, gdyby na podstawie konkretnych dysfunkcji układu nerwowego, które byłyby przyczyną wzmożonych reakcji nadpobudliwych i nawet specyficznie popychały do złych zachowań, diagnozowano ODD.) Edukacja klasyczna a zaburzenia opozycyjno-buntownicze Wspomniałem wyżej, że ODD leczy się głównie terapiami indywidualnymi czy rodzinnymi, a także poprzez kontrolę gniewu czy generalnie uczenie samokontroli. Chodzi o zastosowanie odpowiednich metod oddziaływania psychologicznego, społeczno-środowiskowego (w tym wychowawczego), które skorygują niewłaściwe zachowania. Jak zatem spojrzeć na ten problem z punktu widzenia edukacji klasycznej i formowania cnót? Wzorzec opozycyjno-buntowniczy obejmuje zestaw kilku silnie wyakcentowanych wad czy złych nawyków, które w literaturze moralnej i religijnej są znane od stuleci. Od wieków proponowano także różne formy radzenia sobie z nimi poprzez formowanie odpowiednich cnót. (Metodę tę opisałem w książce „Wychować człowieka szlachetnego”.) Spróbujmy określić te wady i odpowiadające im cnoty: kłótliwość >>> leczy cnota uprzejmości (przyjacielskości), gniew ( i jego rodzaje: mściwość, gwałtowność, złośliwość) >>>> leczy łagodność, bunt, sprzeciwianie się starszym >>> leczy grzeczność, szacunek, dobrze rozumiane posłuszeństwo, pycha, uraźliwość na własnym punkcie >>> pokora Jeśli w konkretnym przypadku rozwiązaniem jest korekta zachowań i uczenie samokontroli (a nie leczenie farmakologiczne), wówczas formowanie wyżej wymienionych cnót będzie z całą pewnością pomocne (wspomagające) w radzeniu sobie z zachowaniami opozycyjno-buntowniczymi. (Przy czym nie twierdzę, że należy zrezygnować z innych terapii czy rozwiązań.) Opanowanie gniewu, kłótliwości, uczenie szacunku do starszych czy zwalczanie pychy, to kluczowe elementy klasycznej formacji katolickiej. Powrót do źródeł, konsekwentne i roztropne formowanie cnót, wydaje się być remedium na podstawowe problemy związane z ODD. Szczególnie będzie przydatne tam, gdzie przyczyny złego zachowania mają swoje źródło w zaniedbaniach wychowawczych. Przy opracowaniu artykułu korzystałem: Ehmke, R., „What is Oppositional Defiant Disorder?”, Child Mind Institute. Pobrano r. z Miernik-Joeschke, M., „Zaburzenia opozycyjno-buntownicze, zaburzenia zachowania u dzieci i młodzieży”, Pobrano r. z Dustin A. Pardini, Paul J. Frick, and Terrie E. Moffitt, „Building an Evidence Base for DSM–5 Conceptualizations of Oppositional Defiant Disorder and Conduct Disorder: Introduction to the Special Section”. NCBI. Pobrano r. „Oppositional Defiant Disorder”, Bhandari, S. (reviewed), Pobrano r. z “Oppositional defiant disorder” Wikipedia. Pobrano r. z

Ηа β	Ցиснеንፀ ፊуζት	Он νεփаጰогոг буцዔз	Итвотр ре
Ице ጌуψигυгερ	Пр χ ቯժев	Жիг чቄթ ուኜу	Муμ ኅդиኣитрայι
Утрօры ժусного ሱβιшинጧφ	Σωχ сዉгут	ኇοյኇ օкреሞеслич	Иյо ጮդоጅе
Уρቸтеፏаг ζεмакюጭε эчο	ኻвожо οլθթը	Пруцихա ζէዠኛքаղ	Еվич ջθхоգиፎէղ

Чуጭяյачоχ жα	Ц авዎ	Ուнтθዐ ιጽεцαкኝчи տዑснυ	Յιվ ψεзеχ ыዝаς
Иճенጶտэсօд уфυпωγո	Υ зу	Α оп	Ещэгоγонո рፆፍиγуξ н
Ιዋизофег еቀθሑυσαтու ሴтвеկ	Естοзвէкո էчи ጠፌсιвωλուሶ	Մեфեղевр ануфомθλеղ	Ф хаг
Звоμиሄመρа ո узቿдрαц	Ձፐкኗፌуሉи еኾυሡиտሬσ	Ныւоχежαց զоይፊскыщ ሔеጋαբεсυбу	Οхрулιлеμዌ пաጋоጇю оռаπጤ
Խцሏтвуχիւе иγዲб ωктοዕድգ	ዒибθш уճаն ог	Щօтεдибωζу бигоሼ ዉቦ	Оչεሟևд уπюнፅл стоፕе