Lolek90 Szukając idealnego prezentu dla taty na Dzień Ojca natchnęłam się w księgarni na publikację Jarosława Sokoła – „Czas honoru" w pięknej „wojennej" oprawie. Wiedziałam jak tata lubi ten serial, toteż zdecydowałam się na zakup literackiej opowieści o Cichociemnych, która była za razem debiutem książkowym autora. Warto tutaj zaznaczyć, że Jarosław Sokół jest jednym z autorów scenariusza serialu nadawanego w telewizyjnej dwójce. Musiałam poczekać miesiąc aż tata skończy czytać, muszę jednak przyznać, że opłacało się. Książka, chociaż zawiera wątki zaczerpnięte z telewizyjnego pierwowzoru, nie jest jego wiernym odzwierciedleniem. Dzieli się na dwie części. Pierwsza nosi tytuł „Przez stare granice". Przedstawieni są w niej przede wszystkim główni bohaterowie powieści: bracia Władek i Michał Konarscy, ich ojciec rotmistrz Czesław Konarski, hrabia Bronek Woyciechowski oraz student architektury, Janek Markiewicz. Rewelacyjny, barwny język użyty przez pisarza sprawia, że każdy z nich powoli staje się naszym cichym przyjacielem. Chociaż dzieli ich wiele cech, braci Konarskich, Bronka i Janka połączył kurs „administracyjny", na który udali się na Wyspy Brytyjskie. Już na początku Władek i Michał wydają się Jankowi znajomi. Dopiero po pewnym czasie uświadamia sobie, że spotkał się z ich ojcem w jednym z obozów jenieckich. Dla Janka, który stracił całą swoją rodzinę na początku Kampanii Wrześniowej, a ukochana Lena zaginęła gdzieś w wojennej zawierusze, major Konarski był niczym rodzony ojciec. Podniecony dzieli się z braćmi wiadomością, iż ich ojciec żyje, tylko został odesłany do jednej z kolonii karnych na dalekiej Syberii. W pierwszej części poznajemy też nieco figlarną mężatkę Wandę, która rozkochuje w sobie Bronka. Młodzieniec ze ślepej miłości do kobiety o mało nie traci życia, wyzywając na pojedynek rewolwerowy jej męża. Tylko przypadek sprawił, że pocisk tylko musnął jego głowę. Zaskakująca, a za razem bardzo ciekawa, jest postać gajowego Achmatowicza, którego na próżno jest wypatrywać na szklanym ekranie. Obrazowo przedstawione sceny szkolenia wojskowego pozwalają na wyobrażenie sobie jego realiów. Wraz z bohaterami odczuwamy zmęczenie po kilkugodzinnym biegu z plecakiem na plecach, niepewność przy nauce posługiwania się nożem, czy też strach, kiedy przychodzi im przeskoczyć kilkumetrowy mur. Cieszymy się wraz z chłopcami, kiedy pomyślnie kończą angielski kurs i mogą zeskoczyć ze spadochronem na ojczystą ziemię. Dzieje się to już w drugiej części książki, zatytułowanej „W Generalnej Guberni". Poznajemy w nim codzienne zadania czekające na naszych przyjaciół w okupowanej ojczyźnie. Wraz z braćmi Konarskimi, oraz ich matką, którą też poznajemy na szpaltach książki, cieszymy się z odnalezienia w wojennej zawierusze ojca, przeżywamy negatywne emocje czytając o sposobach przesłuchiwania więźniów na Pawiaku, czujemy strach dowiadując się o kolejnych łapankach na ulicach. Ciekawym uzupełnieniem całości jest kilka podrozdziałów zatytułowanych „Dziennik Leny". Dowiadujemy się z niego o realiach życia w getcie warszawskim, o troskach i kłopotach nie tylko zamkniętych w nim Żydów, ale i niesłusznie zamkniętych w nim Polaków. Wzruszamy się czytając o dziewczynce tańczącej na klatce schodowej jednej z kamienic w zamian za kawałek chleba, oburzamy, kiedy drobny cwaniaczek Mosler kolejny raz wyłudza od rodziny Sajkowskich ostatnie oszczędności. Mają mu one załatwić dla rodziny Leny papiery aryjskie, jednak nigdy nie udaje mu się tego dokonać. Jarosław Sokół doskonale odzwierciedla uczucia ludzi znajdujących się za murami oddzielającej getto od reszty Warszawy. Wraz z mieszkańcami dzielnicy żydowskiej przeżywamy głód, strach oraz niepewność jutra. Czasami wręcz chce się krzyknąć: „Dosyć już tego złego!". Niestety, nie mamy wpływu na to, co napisał autor. Odczuwamy natomiast ogromną ulgę, kiedy Jankowi udaje się wyciągnąć ukochaną z piekła na ziemi, zastanawiając się tym samym, co się stanie z jej rodzicami i bratem Romkiem. Równocześnie rozgrywa się akcja odbicia przetrzymywanego na Pawiaku Włodka z rąk gestapo. Czy przyjaciele ocalą chłopaka? Czy rotmistrz Konarski zginie podobnie jak w serialowym pierwowzorze, czy może książkowa rzeczywistość napisze dla niego inny scenariusz?„Czasu honoru" nie można nazwać zamiennikiem serialu. Za dużo rozgraniczeń dzieli jedną i drugą formę przekazu. Za to zarówno pierwowzór filmowy, jak i wersja książkowa doskonale się uzupełniają. „Lekkie pióro" Jarosława Sokoła oraz odpowiednio dobrany język sprawiają, że lekturę czyta się jednym tchem. Będąc na jednej stronie zastanawiamy się co jest na następnej. Należy mieć nadzieję, że w przyszłości wejdzie do kanonu lektur szkolnych, ponieważ doskonale odzwierciedla realia życia w czasie II wojny światowej. Kornelia Romanowska Czas honoru. Pożegnanie z Warszawą... Pamiętam, jakie szaleństwo wybuchło wśród widzów, gdy na ekrany telewizorów wchodził serial „Czas honoru". Bardzo szybko zyskał popularność wśród młodych odbiorców, co z jednej strony dziwiło, a z drugiej zaś łapało za serce, że nawet dzisiaj, w dobie internetu, komputerów i znieczulicy ludzkiej jesteśmy w stanie zatrzymać się przy trudnej historii. Ze względu na rozdźwięk, jakim „Czas honoru" wbił się w polską telewizję zdecydowano, że historię bohaterów należy również przenieść na kartki papieru. Takim o to sposobem powstała trzecia część ich przygód „Pożegnanie z Warszawą". Dobrze nam Janek, Bronek, Władek i Michał nadal zostają pod dowództwem Krawca. 1944 rok to okres przygotowań do powstania przeciwko okupantowi. Część ta rozpoczyna się od Kremla, gdzie wraz z Sorokinem przenosimy się w jego wspomnienia – jak stał się funkcjonariuszem NKWD. W międzyczasie w Warszawie dochodzi do aresztowania generała Roweckiego, co jest zasługą nowych oficerów, którzy zastąpili Reinera. Nasi bohaterowie cały czas są obserwowani, a przyszłość podziemnego świata Polski stoi na ostrzu noża. Wydawałoby się, że wszystko zmierza ku złemu końcowi. Autor jednak nie zostawia nas sam na sam tylko z wojenną opowieścią. Pikanterii lekturze dodają wątki obyczajowe, zmagania osobiste naszych bohaterów. Lena wciąż ma nadzieję na odnalezienie brata, co wpływa na jej relacje z Jankiem. Celina nie jest w stanie zostawić Krzysztofa, Ruda chciałaby móc walczyć, zaś Wanda nie wie, jak pogodzić się ze swoimi wspomnieniami z Pawiaka. Razem z bohaterami kochamy i cierpimy, walczymy i lejemy łzy. Genialne opisy i wartka akcja sprawia, że nie możemy narzekać na nudę. Razem z bohaterami przemierzamy stolicę, razem z nimi boimy się o jutro, razem z nimi też stajemy do walki. Wszystko robimy razem z bohaterami, co stawia nas w tej samej pozycji. Może właśnie to jest fenomen i serialu i książki. Bowiem w pewnym momencie, gdy przyglądamy się śmierci i ludzi i samego miasta, gdy widzimy jak postępują SS, zaczynamy zadawać sobie pytanie – co powinniśmy zrobić, jak się zachować, czy nam się uda. W pewnym momencie nie było ich i nas, byliśmy wspólni. Autor umiejętnie przenosi nas w realia historii, dając sporą dawkę adrenaliny. Czytelnik jest w ciągłym biegu, by nie stracić choćby chwili z dziejących się wokół niego wydarzeń. Razem z naszymi bohaterami wierzymy w sukces i razem z nimi popadamy w czarną rozpacz, gdy jest wiadomo, że porażka jest nieunikniona. „Bronek wyskoczył lekko z tramwaju koło kościoła Świętej Anny. (...) Od wielu dni przepełniał go zachwyt nad najdrobniejszymi szczegółami życia. Był nieprzyzwoicie wręcz szczęśliwy. Choć nie chciał tego przed sobą przyznać, od kiedy Wanda uciekła z jego pomocą z Pawiaka, właściwie wojna już się dla niego skończyła". I my chcieliśmy, by ta wojna się skończyła. Po pierwszej części książki, która kończy się wydarzeniami z Edenu, przenieśliśmy się do części drugiej, która wywołuje skrajne uczucia. Myślę, że z książką warto się zapoznać. Nie tylko z tą częścią, a wszystkimi. Tak samo jak z serialem. Dobra, polska proza na poziomie. Pełna historii, walki i nadziei w to, że warto wierzyć. I warto walczyć. Zawsze i wszędzie.